Is AI een bubbel? Of is het de motor van een nieuwe industriële super revolutie!?
Sam Altman (CEO van OpenAI) gooide gisteren olie op het vuur door te zeggen: “AI is een bubbel.”
De uitspraak veroorzaakte rimpels op Wall Street. Beleggers, ondernemers en innovators vragen zich af: staat AI voor een dotcom-achtig drama? Of zitten we net in de kern van een nieuwe revolutie?
Het korte antwoord: AI is allebei.
Wat een bubbel écht is
Een bubbel betekent niet dat iets “nep” is. Het betekent dat kapitaal en aandacht sneller binnenstromen dan de technologie op dat moment kan waarmaken.
Investeerders pompen miljarden in bedrijven die amper product-market fit hebben.
Start-ups hamsteren servers, chips en talent, zonder duidelijke inkomsten.
Waarderingen stijgen harder dan de adoptie door eindgebruikers.
Toch is die overinvestering geen fout. Ze financiert infrastructuur, experimenten en risico’s die in een “rationele” kapitaalcyclus nooit zouden plaatsvinden.
Gevolg: de helft van de bedrijven faalt, investeerders verliezen geld, maar de wereld houdt er blijvende structuren aan over - spoorlijnen, glasvezel, datacenters, GPU’s.
Historische bubbels als katalysator
Geschiedenis laat zien dat bubbels de snelknop van vooruitgang zijn.
🚂 Railway Mania (UK, 1840s): duizenden kilometers spoor gepland, talloze maatschappijen failliet, maar de rails die bleven werden de logistieke ruggengraat van de Industriële Revolutie.
⛽ Auto’s & tankstations (1910s–20s): honderden autofabrikanten, 99% ging failliet. Maar het wegennet en de tankstations bleven en maakten Ford, GM en later Toyota groot.
💻 Dotcom (1995–2000): Pets.com verdween, maar Cisco’s routers, Amazon’s warehouses en glasvezel-backbones legden de basis voor Google, Facebook en Netflix.
Les: bubbels zijn geen mislukkingen. Ze zijn infrastructuurversnellers.
AI als fractale innovatiecyclus
AI past perfect in dit patroon. Het ecosysteem ontwikkelt zich in lagen of fractalen:
Infrastructuur – Nvidia, TSMC, Microsoft Cloud. Dit zijn de spoorrails en glasvezelkabels van nu.
Platformen – OpenAI, Anthropic, xAI. Vergelijkbaar met telegraafbedrijven die de rails benutten.
Applicaties – de honderden AI-start-ups, tools en “GPT-wrappers”. Zoals de vroege autofabrikanten, waarvan 90% zal verdwijnen.
Consolidatie – de fase waarin slechts enkele dominante spelers overblijven. Denk Standard Oil, Ford, Amazon.
Elke laag bouwt op de vorige. De bubbel is geen einde, maar een noodzakelijke fase.
Nvidia in de eye of the storm
Nvidia is vandaag hét icoon van deze paradox.
🌧️ Contracten regenen binnen: hyperscalers (Microsoft, Amazon, Google) tekenen miljardenorders; staatsfondsen uit Saoedi-Arabië, VAE en Singapore pompen geld in AI-datacenters die bijna allemaal Nvidia nodig hebben.
💰 De zuurstof van de AI-boom: Nvidia’s H100 (en straks B100) zijn onmisbaar voor training en inference.
🏦 Zelfs outsiders willen mee: hedgefondsen, start-ups en niet-tech corporates staan in de rij om chips te huren.
Het doet denken aan Cisco in 1999: gigantische vraag, échte inkomsten, en dominantie van één leverancier.
Maar er zit een addertje onder het gras:
Veel start-ups die Nvidia-chips opkopen hebben geen houdbaar businessmodel. Als die vallen, kan een tweedehandsmarkt overspoeld worden met hardware.
De marginale koper van vandaag is vaak speculatief, niet winstgevend.
Altman’s punt: de infrastructuurlaag (Nvidia, TSMC, Microsoft) blijft overeind, de applicatielaag is waar de bubbel barst.
Altman: “From the perspective of broader investment in AI and semiconductors... I don’t see it as a bubble. The fundamentals across the supply chain remain strong, and the long-term trajectory of the AI trend supports continued investment,” he said.
Wall Street’s dilemma
Analisten zijn verdeeld:
The Next Big Waves (zie verder) zijn een trillion dollar markt! De opportuniteiten op vlak van upgrade van bestaande en nieuwe toepassingen zijn zo immens dat er geen einde aan de uitrol van AI is te bedenken!
🔴 Bear case: de pessimisten: vroeg of laat haalt het aanbod de vraag in, normaliseren prijzen en vallen marges terug. Het huidige groeitempo is onhoudbaar.
Waarom Altman dit nu zegt
Altman weet beter dan wie ook dat AI reëel is - hij bouwt het mee.
Zijn waarschuwing is strategisch:
Kapitaaldiscipline: herinner investeerders eraan dat 90% van de AI-start-ups zal verdwijnen. Laat het geld komen naar OpenAi en niet gaan naar de andere nieuwe meer “marginale” spelers.
Realiteitscheck: hype ≠ winnaars. De crash scheidt kaf van koren. Wij, OpenAI zijn de winnaar!
Timing: nu de hype op z’n heetst staat, is het slim om verwachtingen te temperen en vooral magneet te spelen naar investeerders met “het beste” verhaal.
Altman plaatst AI bewust in het historische spoor van de dotcom-bubbel: er zal een reset komen, maar die reset versnelt de groei van de sterken, de blijvers. En toeval of niet, in zijn view: OpenAI is een sterke speler (Chat GPT 5 is nieuw, en nog beter) :-)
De geopolitieke dimensie
AI is echter vandaag niet alleen een marktspel, maar ook een geopolitieke race.
VS: Nvidia is het kroonjuweel van Silicon Valley en Amerika. Het Pentagon en het Witte Huis zien AI als strategische infrastructuur.
China: investeert massaal in eigen AI-chips en platformen, ondanks Amerikaanse exportrestricties. Hun doel: technologische soevereiniteit.
Midden-Oosten & Azië: staatsfondsen positioneren zich als “energieleveranciers” van de digitale toekomst via datacenters.
bubbels zijn bruggen
AI is absoluut een weg met bubbels zoals elke weg. De toekomst leeft.
Korte termijn: veel hype op lagere niveaus, overwaardering, rommel en crashes van de kleinere spelers (denk ook Salesforce, enz).
Lange termijn: infrastructuur, veel nieuwe toepassingen, consolidatie en nieuwe kampioenen.
Nvidia zit in een “winner’s bubble”: net als Amazon na de dotcom-crash zullen ze overeind blijven, maar sommige van hun onnozele klanten niet.
De echte vraag is niet: “Is AI een bubbel?”
De echte vraag is: “Wie steekt de brug over naar de volgende golf?”
👉 Houd Nvidia, TSMC en de hyperscalers in de gaten.
👉 Verwacht dat 90% van de huidige kleinere AI-applicatie-startups mogelijks verdwijnt. Zelfs bedrijven als Salesforce kunnen worden voorbijgesneld door nieuwe meer intuïtief gebouwde AI systemen (de interface van Salesforce lijkt wel iets dat komt uit de middeleeuwen, niet?). Of ze moeten zichzelf heruitvinden. Vaak niet makkelijk voor bedrijven met veel processen en structuren en middle manager lagen (wie durft zichzelf overbodig maken in zoiets!?).
👉 Kijk geopolitiek: dit is geen gewone sector, maar de strijd om digitale dominantie en economische toekomst.
Digitale liquiditeit maakt bubbels anders
In de tijden van spoorwegen of dotcom waren bubbels rampzalig én tijdelijk. Ze werden pas echt zichtbaar na het instorten. Vandaag is dat anders, omwille van:
Liquiditeit op elk moment: “Buying the dip” is de norm geworden. Actieve handel en algoritmes zijn altijd paraat.
Continue innovatie: AI is geen golf, maar een tij. Iedere dip is een kans voor optimalisatie en innovatie.
Marktsmering: grote kapitaalstromen, real-time data en digitale platforms verzachten de scherpe pieken en dalen. Er wordt zoveel cash naar de toekomst gegooid dat grote doorbraken onvermijdelijk zijn. Het vooruitgangsoptimisme is gigantisch, en niet meer weg te denken.
Hoewel er krachten zijn die waarschuwen voor niet blind dips kopen, onderstrepen strategie-experts en hedge funds dat digitale markten veel sneller kunnen stabiliseren of herstellen, én aan nieuwe super krachten kunnen winnen.
de nieuwe samenleving, geopolitiek én technologische dominantie: de echte inzet
AI bekijken door een bubble bril is wat kleingeestig en goede PR voor OpenAi. Kijk je breder dan zie je meteen dat er veel meer op het spel staat en de opportuniteiten enorm zijn.
Strategisch fundament: Infrastructuur is geen neutrale bouwsteen, maar een geopolitiek wapen in de technologische machtsstrijd tussen de VS en China.
Kapitaal met agenda: Soevereine fondsen, defensieprogramma’s en staatsinjecties sturen niet enkel groei, maar leggen ook de contouren van technologische soevereiniteit.
The Next Big Waves: De volgende doorbraken liggen op het kruispunt van AI en sectorale dominantie en zullen onze toekomst bepalen:
Superintelligence - de stap naar AGI en cognitieve doorbraken.
Robo(lucht)taxis & automatische data gestuurde mobiliteit - zelfrijdende ecosystemen als de nieuwe olie.
Defensie-AI - drones, autonome wapens en cyberstrategie als kern van macht.
Pharma-AI - radicale versnelling in drug discovery, gepersonaliseerde geneeskunde, sportgeneeskunde.
Humanoid robotics - AI krijgt een fysiek lichaam en wordt workforce, speeltje, knecht/meid, werkenmer,… (zie onder).
Smart Cities - urban AI-ecosystemen die verkeer, energie, veiligheid en services real-time optimaliseren.
Klimaat-AI - simulaties, voorspellingen en automatisering om energie, landbouw en grondstoffen duurzaam te herstructureren.
Fintech-AI - autonome trading, risicomodellen en digitale valuta die financiële dominantie herschrijven.
Neuralink-AI - brein en lichaamsprikkels op commando, auto helende, zelf lerende breinen via AI gestuurde brein hardware en software. Nog even geduld: u wordt spoedig verder geholpen met een digitale zenuwprikkel of twee.
Marketing-AI
…
De toekomst van humanoïde robotica ziet er veelbelovend uit.
Vooruitgang in AI, sensortechnologie en materialen leidt tot robots die steeds capabeler en veelzijdiger worden. Deze robots zullen naar verwachting geïntegreerd worden in diverse sectoren - van productie en gezondheidszorg tot noodhulp - en zo productiviteit, veiligheid en efficiëntie verbeteren. Hoewel de ontwikkeling nog in een vroeg stadium zit, wordt een brede adoptie vanaf de late jaren 2030 verwacht, met een potentieel om ons leven en werk fundamenteel te transformeren.
Technologische vooruitgang
AI en Machine Learning:
Humanoïde robots worden steeds intelligenter, in staat om te leren uit data, zich aan te passen aan nieuwe situaties en complexe taken uit te voeren.
Sensortechnologie:
Verbeterde sensoren, waaronder multimodale arrays, geven robots een vollediger beeld van hun omgeving, waardoor ze effectiever kunnen interageren met de wereld om hen heen (OAE Publishing Inc.).
Materialen en ontwerp:
Lichtgewicht en duurzame materialen, gecombineerd met betere gewrichtsmechanica, vergroten de mobiliteit en behendigheid van robots.
Modulair ontwerp:
Robots worden steeds vaker modulair opgebouwd, wat upgrades en personalisatie eenvoudiger maakt (Engineered Arts).
Mogelijke toepassingen
Productie:
Humanoïde robots kunnen complexe assemblagetaken, kwaliteitscontrole en onderhoud ondersteunen, wat efficiëntie en veiligheid in fabrieken verhoogt.
Gezondheidszorg:
Ze kunnen worden ingezet voor patiëntenzorg, revalidatie en zelfs chirurgie, wat tekorten aan zorgpersoneel kan verlichten en patiëntuitkomsten kan verbeteren.
Noodhulp:
Robots kunnen gevaarlijke omgevingen betreden, zoals rampgebieden of nucleaire installaties, waardoor risico’s voor mensen worden verminderd en de effectiviteit van interventies stijgt.
Dienstensector:
In retail, hospitality en logistiek kunnen humanoïde robots taken uitvoeren die klantenservice verbeteren en processen stroomlijnen.
Thuisassistentie:
Hoewel de ontwikkeling nog pril is, staat vast dat humanoïde robots steeds meer dagelijkse taken zullen overnemen. Denk aan een STIHL-robot die niet alleen je haag trimt, maar ook de herfstbladeren opveegt en het gras perfect gemaaid houdt. In de woonkamer lezen robots opa en oma de krant voor, serveren een kop warme thee en herinneren hen op tijd aan hun medicatie. Wat vandaag nog futuristisch klinkt, kan binnen één generatie even vanzelfsprekend zijn als de wasmachine of de smartphone.
Economische en sociale impact
Jobverlies vs. nieuwe kansen:
Hoewel sommige banen verdwijnen, ontstaan er ook nieuwe in robotica-ontwikkeling, onderhoud en bediening.
Leisure service providers zullen belangrijker worden: events, experiences, …
Hogere productiviteit en efficiëntie:
Door repetitieve en gevaarlijke taken te automatiseren, kunnen robots de productiviteit aanzienlijk verhogen.
Oplossing voor arbeidstekorten:
In sectoren met personeelstekorten, vooral fysiek zware of gevaarlijke jobs, kunnen humanoïde robots een cruciale rol spelen.
Toegankelijkheid en betaalbaarheid:
Met de technologische vooruitgang en dalende productiekosten zullen humanoïde robots toegankelijker en betaalbaarder worden.
ENKELE spelers
Pioniers & iconen
Honda (ASIMO): iconisch voorbeeld, toonde mensachtig lopen en interactie – invloedrijk voor de hele sector.
Boston Dynamics (Atlas): ongeëvenaarde behendigheid en dynamiek.
Tech-giganten & nieuwkomers
Tesla (Optimus): massaproductie en betaalbaarheid als doel; inzet in fabrieken en later thuis.
Agility Robotics (Digit): logistiek en magazijnen, robuust en veelzijdig.
Figure AI: richt zich op general-purpose humanoids met nadruk op veiligheid, flexibiliteit en productieve inzet.
1X Technologies (ex-Halodi): assistieve robots voor zorg, retail en persoonlijke hulp.
Unitree Robotics: betaalbare humanoïde en quadrupedale robots voor onderzoek, industrie en educatie.
Sanctuary AI: werkt aan robots met bijna menselijk cognitief vermogen voor brede inzet.
Fanuc: industriële precisie, humanoïde toepassingen vooral in productie en cobots.
Sociale en interactieve robotica
Hanson Robotics (Sophia): wereldberoemd, bekend om realistische mimiek en conversaties; brug naar emotionele AI.
SoftBank Robotics (Pepper & NAO): sterke focus op retail, zorg, hospitality en educatie.
PAL Robotics (REEM, TIAGo, TALOS): Europees (Barcelona), veelzijdige robots voor retail, onderzoek en zorg.
Engineered Arts (Ameca): mensachtige expressies, interactie en ontwikkelplatformen.
Specialisten & niche-innovatoren
Mimic Robotics: teleoperatie, robots die menselijke bewegingen realtime nabootsen voor chirurgie en gevaarlijke omgevingen.
Intuitive (Da Vinci): revolutionair in chirurgische robotica, humanoïde precisie zonder mensachtig uiterlijk.…